0 producten

Stelsel - de zeven hoofdzonden

Mark Boog & Huub Niessen
85,-

Stelsel der zonden: planeten rond de zon
Macht, lichtbron, bieder van gelegenheid,
waarin wij niet kunnen kijken zonder
blind te worden en onaantastbaar.

Zo luidt het motto waarmee de uitgave Stelsel – de zeven hoofdzonden – opent en waarvoor de dichter Mark Boog gedichten schreef bij elk van de zeven hoofdzonden. Hij liet zich daarbij uitdagen en inspireren door een aantal reeds bestaande tekeningen van beeldend kunstenaar Huub Niessen. De gedichten en de tekeningen vormen twee zelfstandige lijnen in dit kunstenaarsboek, lijnen die elkaar met een zekere regelmaat kruisen maar beslist niet de bedoeling hebben elkaar te illustreren. In het boek staan 9 tekeningen van Niessen afgebeeld. Ook tekende hij speciaal voor deze uitgave het Atalanta-beeldmerk. Mark Boog ontwikkelde voor deze uitgave een nieuwe dichtvorm. Onder ‘toelichting’ leest u hoe zowel de dichter als de beeldend kunstenaar te werk zijn gegaan.

Bij het boek kan een originele tekening van Huub Niessen worden gekocht, gestoken in een aparte map. Er kan een keuze worden gemaakt uit 25 tekeningen. Zie voor de bijzonderheden daarvan 1.1.115A

Op 15 april 2018 zal deze uitgave worden gepresenteerd in “Berg en Dal” te Baarn. U kunt daarbij aanwezig zijn. Zie voor meer informatie over deze presentatie het laatste nieuwsbericht op deze site.

De geboorte van de 4 x 4  -  Mark Boog
Door de afmetingen van de fraaie tekeningen van Huub Niessen (die er eerder waren dan de gedichten) was al vooraf duidelijk dat Stelsel een boek zou worden met een afwijkend formaat. In oblong, een liggend formaat met brede bladzijden, waarop een ‘gewoon’ gedicht wel erg iel zou uitvallen. Dat vroeg om een aangepaste vorm.
Ik dacht al snel aan gedichten bestaande uit vier strofen van elk vier regels, gerangschikt in een rechthoek. Zo’n vorm levert echter een interessant probleem op: in welke volgorde leest iemand die strofen? Er zijn twee logische mogelijkheden: van boven naar beneden en van links naar rechts. In beide gevallen is de strofe linksboven de eerste en eindigt het gedicht rechtsonder, maar daartussen zijn twee routes mogelijk. De verwarring wilde ik niet wegnemen maar juist gebruiken. Gedichten dus die op twee manieren gelezen kunnen worden – waarbij het van belang is dat dat ook echt verschil maakt. Niet vier in zichzelf besloten strofen die allemaal netjes eindigen met een punt, maar enjambementen en zelfs afbrekingen over de witregels heen. Ingewikkeld maar plezierig om te maken, hopelijk boeiend om te lezen.
Dan nog dit. Een dichtvorm, als die zichzelf ook maar een beetje serieus neemt, moet twee dingen hebben: een naam en regels waarvan onder geen voorwaarde mag worden afgeweken. Deze vorm, heb ik besloten, zal 4 x 4 heten. De voorschriften luiden als volgt: Een 4 x 4 bestaat uit vier strofen van vier regels, in een rechthoek gerangschikt. De dichtregels mogen niet al te veel variëren in lengte, om het optisch effect van het geheel te behouden. De strofen moeten zowel in rijen als in kolommen gelezen kunnen worden, en dat moet verschil maken. Alleen de eerste strofe mag beginnen met een hoofdletter, alleen de laatste mag eindigen met een punt. Sterke enjambementen en woordafbrekingen over de grens van de strofen heen zijn wenselijk.


Over mijn tekeningen - Huub Niessen
Voor de Vlaamse dichter Paul van Ostaijen was het begin van een gedicht vaak een “praemisse-zin”. Hij bedoelde daarmee dat zo’n stukje tekst dan ergens in zijn onderbewuste begon te gisten en borrelen en dat hij dan niet zo heel veel meer hoefde te doen dan te wachten op de “repercussie van deze zin in het sensibel onderbewustzijn”. En het gedicht kwam eraan.
Bij mij verloopt dat op eenzelfde manier. Als er een maagdelijk A-viertje voor me ligt en er vloeit uit mijn 0.1 mm-pen een kopje of lijfje, dan is het halve werk al gedaan. Van het een komt het ander en vaak gaat het dan al snel over dingen waar we allemaal mee bezig zijn: de hoop, de hartstocht, de angst of gewoon over iets heel moois.
Zijdelings dringt er ook wel eens wat actualiteit binnen, maar die wordt meestal snel omgevormd tot een wat algemener, universeel beeld. Soms is het moeilijk in de veelheid van de figuren in mijn tekeningen een ‘lijn’ te vinden, maar die is er toch wel: het is een krans van associaties waarvoor je wel even de sleutel moet vinden. Ik vind het fijn als men de moeite neemt heel goed te kijken.
Ik ben lang bezig met mijn tekeningen. Omdat ik nooit meer dan één, twee uur aan een stuk aan een tekening kan werken, en dat doorgaans ook maar één keer per dag, ben ik altijd wel een week of drie met een tekening in de weer.
Het liefst werk ik in op A4 in landscape-formaat: zo’n breedte-vel heeft een mooie horizon waar veel kan gebeuren. Ik teken altijd met Oost-Indische inkt en om te beginnen met pennetjes van 0,1 mm; later volgen de noodzakelijke, dikkere lijnen en de uiterst dunnen puntjes en arceringen. Het papier is altijd 220 grams. Voor het aanbrengen van kleur gebruik ik aquarel-kleurpotloden en soms een beetje Ecoline of goudverf.
Het papier is na meer dan vijftig jaar tekenen toch een beetje mijn tuintje geworden, mijn vrijplaats, waar ik mijn gang kan gaan, waar ik dingen kan zeggen die ik anders of elders niet kan zeggen.

Titel
Stelsel
Auteur
Mark Boog
Uitgavenummer
1.1.115
Pers
Atalanta Pers
Plaats
Baarn
Datum
voorjaar 2018
Formaat
20.5 x 27 cm
Illustraties
Huub Niessen
Vormgeving
René Bakker
Drukkersmerk
Huub Niessen
Oplage
50 exemplaren: I-V (voor de medewerkenden) en 1-45
Druktechniek
Full-colour piezografie en zeefdruk
Bindwijze
Gebonden met opgelegde houten platten, aan de voor- en achterzijde bekleed met 300 grams Keaykolour, ebbenhout met zeefdrukbetiteling in okergeel, met schutbladen en rug van 130 grams Hahnemühle Ingres lichtgroen. De kopskanten van de platten zijn in dezelfde kleur groen geschilderd.
Tenzij anders wordt vermeld, is het bindwerk gedaan door Tineke Bakker-Overeem.
Bijzonderheden
De uitgave bevat 7 gedichten en een mottotekst die Mark Boog op verzoek van de Atalanta Pers heeft geschreven. De uitdaging en de inspiratie vond  hij bij tekeningen van Huub Niessen, die hij samen met de uitgever koos uit bestaand werk van de kunstenaar. De vormgeving van de gedichten is aangepast aan het oblongformaat van de tekeningen en de bladspiegel. Boog ontwikkelde speciaal hiervoor  een nieuwe dichtvorm die hij de 4x4 noemde. Deze wordt gekenmerkt door telkens 4 vierregelige tekstblokken die twee aan twee onder en naast elkaar zijn geplaatst. Het tekstverloop is daarbij inhoudelijk en grammaticaal zodanig opgezet dat elk gedicht op twee manieren te lezen is: van links naar rechts en van boven naar onder.

De tekeningen van Huub Niessen zijn in een iets kleiner formaat afgedrukt dan de ware grootte. Verder zijn het frontispice en de tekeningen op het blad met de signeringen met instemming van de kunstenaar enigszins aangepast. Bij de uitgave kon facultatief een originele tekening van Huub Niessen gekocht worden (zie 115A). In het colofon staat vermeld of bij het boek al dan niet een bijlage met originele tekening hoort.

De uitgave is op 15 april 2018 gepresenteerd in ‘Berg en Dal’ te Baarn. Daarbij hield de filosofe Ria den Dikken inleidingen bij elk van de zeven hoofdzonden, telkens  gevolgd door voorlezing van het bijbehorende gedicht door Mark Boog. Tevens was een kleine tentoonstelling van tekeningen van Huub Niessen ingericht en werd een korte film vertoond waarin het boek getoond werd. ' Folder, 15,5 x 21 cm., Atalanta Pers, Baarn, s.a., [4 p.], partieel gevouwen, bedrukt in full colour op 120 grams Keykolour sneeuw.

In het Colofon van uitgave 8/45 is abusievelijk aangegeven dat hierbij geen bijlage met originele tekening is opgenomen (zie ook 115A). Voor dit exemplaar is een aanvullend erratum vervaardigd: ' Erratum, 19,5 x 27,5 cm., Atalanta Pers, Baarn, 2018, [2 p.], eenzijdig bedrukt met de letter Calligraph en Gisha, in piëzoprint, in grijs en rood op 125 grams Vélin Pur Fil Johannot, in een oplage van 4 gesigneerde exemplaren, waarvan 3 exemplaren bestemd voor het archief.
Documentatie
Bericht voor onze trouwe Atalanta-vrienden, 10 x 21 cm., s.n., s.l., s.a., [2 p.], eenzijdig bedrukt in zwart op wit papier.
 
Uitnodiging voor de boekpresentatie, 21 x 14,9 cm., Atalanta Pers, Baarn, s.a., [4 p.], bedrukt in grijs en rood op 120 grams Keykolour sneeuw.

Programma Boekpresentatie | Stelsel – de zeven hoofdzonden, 15 x 21 cm., Atalanta Pers. Baarn, 2018, [4 p.], op 100 grams Keykolour krijt.
Signalering
N.N., signalering uitgave Presentatie ‘Stelsel’ in villa Berg en Dal, in: Baarnsche Courant, 11 april 2018.

Video. RTV Baarn, 15 april 2018. In: https://youtu.be/TJdYYPWXkNE, 26 april 2018. Boekpresentatie | Stelsel | de zeven hoofdzonden. Interview met René Bakker, Mark Boog, Huub Niessen en Ria den Dikken. Tevens beelden van de presentatie en de boekuitgave. Opgenomen in ‘Berg en Dal’ te Baarn door Corrie Jansen en Bob van Delft. Duur: 6.35 min.
###PRODUCTS_DESCRIPTION_5###

Beknopte beschrijving

Titel
Stelsel
Auteur
Mark Boog
Uitgavenummer
1.1.115
Pers
Atalanta Pers
Plaats
Baarn
Datum
voorjaar 2018
Formaat
20.5 x 27 cm
Illustraties
Huub Niessen
Oplage
50 exemplaren: I-V (voor de medewerkenden) en 1-45
Bindwijze
Tenzij anders wordt vermeld, is het bindwerk gedaan door Tineke Bakker-Overeem.