Over Willem van Toorn
Willem van Toorn (1935-2024) was dichter, schrijver en vertaler. Naast talloze dichtbundels verschenen diverse verhalenbundels, romans en jeugdboeken. Hij schreef tevens de biografie van Em. Querido. Voor zijn werk ontving hij diverse prijzen. Onder de tab Links vindt u een aantal verwijzingen naar uitgebreidere informatie over Van Toorn en zijn werk.
Still uit de film Kom lief, we gaan [ © Atalanta Pers ]
Schrijven deed Willem van Toorn altijd staande aan zijn oude lessenaar. Met vulpen, een van de vele uit zijn zorgvuldig samengestelde, kleine verzameling. Pas na vele correcties en stadia van het geschrevene kwam de computer in beeld en werd dit alles ook digitaal vastgelegd.
Een tekst op zijn computer kon dus min of meer als een laatste staat beschouwd worden. Dus toen zijn vrouw Ineke Holzhaus na zijn overlijden op 31 mei 2024 een bestandje met de tekst van Brieven aan Daniele C. vond, wist ze dat deze versie van de reeks naar alle waarschijnlijkheid als een van de laatste kon worden gezien.
De Atalanta Pers is Ineke Holzhaus dankbaar dat zij het de Atalanta Pers gunde om deze gedichten uit te brengen. De uitgave vormt een waardige afsluiting van de lange vriendschap die er tussen Willem van Toorn en Tineke en René Bakker bestond. Het eerste contact met hem werd 40 jaar geleden gelegd: zijn Dit van woorden gebouwd huis (1.1.24) verscheen in 1985 als laatste deel in de reeks ‘Zeven Zestigers’, in de jaren daarna gevolgd door:
Benaderingen van hoe ze zich gedragen (1.1.27)
De Waal (1.1.42)
Intiem landschap (1.1.43)
dat je bestaat (1.1.44)
Tegen de tijd (1.1.47)
Dodemansdagen (1.1.89)
van de lucht (1.1.96)
Onderweg (1.1.105)
De tegenoever (1.1.129)
Achter de dijk (1.1.134)
Daarnaast maakte werk van hem onderdeel uit van diverse andere boek- en gelegenheidsuitgaven.
Over de bundel
De gedichten in deze bundel zijn gericht aan Daniele Caviccia, een Italiaanse dichtersvriend van Willem van Toorn, die hij ooit tijdens een literaire bijeenkomst in Italië ontmoette. Er ontstond een goed contact. Nadat hij jaren later hoorde dat zowel de vrouw van Caviccia als zijn dochter waren overleden, begon Van Toorn aan het schrijven van de dichtreeks Brieven aan Daniele C.
In de uitvoering van de bundel zijn als beeldende elementen fragmenten opgenomen uit de door Van Toorn in handschrift geschreven versies van de gedichten. Op deze manier is Willem van Toorn in dit laatste werk nog dichter bij de lezer gebracht dan in de gedrukte tekst al het geval is.
Brieven aan Daniele C. is een in vele opzichten ontroerende bundel, niet in de laatste plaats omdat de schrijver ervan, hoewel niet meer onder ons, in deze gedichten toch zo voelbaar aanwezig is. De laatste zinnen van de aan het slot van de bundel opgenomen tekst van Ineke Holzhaus zijn dan ook veelzeggend:
“In zijn bundel Tegen de tijd uit 1997, schrijft Willem dat J.S. Bach zijn laatste fuga niet voltooide, maar wel zijn eigen naam in notenschrift naliet. Deze cyclus is misschien niet de uiteindelijke versie, maar bevat wel alle thema’s die voor de dichter van belang waren.”
